Janowo, wbrew powszechnemu poglądowi nie jest nazwą historyczną, ale współczesną, ustaloną urzędowo dopiero w roku 1920 po uzyskaniu przez Polskę niepodległości. Wcześniej Kaszubi zamieszkujący tą ziemie nazywali je Janisdorf.

Historia tego miejsca sięga 1245 roku, kiedy to we wsi Rumia (Rumpna) założony został przez cystersów z Oliwy folwark. Obejmował on dzisiejszy obszar Starej Rumi i dzielnicy Janowo z przylegającymi administracyjnie gruntami rolnymi i pastwiskami. Dopiero 4 sierpnia 1611 roku sporządzono formalną umowę pomiędzy ówczesnym opatem klasztoru oliwskiego Dawidem Konarskim i przeorem cystersów Filipem Adlerem dotyczącą podziału dóbr rumskich na odrębne obszary gospodarskie. Granica ich podziału przebiegała od drogi publicznej przy nieistniejącym zajeździe Sobieskiego wzdłuż Zagórskiej Strugi, a następnie obecną ulicą Mickiewicza i dzisiejszą Dębogórską w kierunku wschodnim.
   Od tego momentu zaczynają się dzieje późniejszej dzielnicy Janowo. Na jej terenie istniały przede wszystkim pastwiska dla bydła i trzody chlewnej. W tym czasie rozpoczęła się na większą skalę hodowla owiec, w której cystersi byli niedoścignionymi mistrzami. Hodowano owce o runie białym, szarym i czarnym. Jak do tej pory istnieje tylko jedna wzmianka z wizytacji folwarku w Janowie:

   Intensywna hodowla trzody doprowadziła do wyjałowienia gruntów. Miejsca najbardziej piaszczyste w późniejszych wiekach zaczęto obsadzać sosnami, aby ograniczyć przemieszczanie się ziemi. Zagajniki sosnowe przeplatano brzezinami, a niekiedy świerkami. Pozostałością z tamtych czasów jest mały fragment lasku sosnowego przy obecnej ulicy Mickiewicza.
   Pierwsza wzmianka o ilości zatrudnionych pracowników rolnych pochodzi dopiero z drugiej połowy XVIII wieku, kiedy po I rozbiorze Polski w roku 1772 folwark przejęli Prusacy. W tym czasie zatrudnionych było 20 osób, aby po roku 1855 po raz pierwszy przekroczyć setkę pracowników rolnych. Ważnym okresem w historii janowskiego folwarku było przejęcie go w roku 1830 przez potomka holenderskich osadników, Georga Ludwiga Hannemanna, który nadał mu nazwę Johannisdorf. Nazwa pochodzi od pierwszego członu nazwiska, gdzie występuje spieszczone imię Hannes, czyli niemieckie Johannis.
   Po roku 1870 kolejny właściciel folwarku, W. Wirtschaft, rozpoczął na otaczających łąkach na większą skalę kopanie wysokokalorycznego torfu. Sprzedawano go do okolicznych miejscowości, a koleją docierał nawet do Gdańska. Mniej więcej od tego czasu, w dniu 25 marca każdego roku, mieszkańcy zaczęli uroczyście obchodzić święto patronki Janowa, za którą obrali Matkę Boską „Stremienno”. W tym dniu ustawały wszelkie prace rolne i gospodarcze. W kościele w Starej Rumi odprawiana była uroczysta msza święta, na którą gremialnie schodzili się prawie wszyscy mieszkańcy. Jeszcze po II wojnie dzień ten był świętem Janowa. Jak twierdzili starzy mieszkańcy, był to ich silne poczucie tożsamości z tą ziemią.
   W ostatnim okresie istnienia folwarku, pod koniec wieku XIX, grunty zagospodarowane liczyły od 360 do 400 hektarów, w tym ziemie orne do 250 h., łąki do 70 h, pastwiska ponad 30, a lasy do 29 h. Uprawa, jak na piaszczyste grunty janowskie ograniczała się do wysiewu żyta, rzadziej owsa, jęczmienia czy łubinu, oraz sadzenia ziemniaków. Dla zabezpieczenia zimowego wyżywienia bydła sadzano buraki i brukiew.
   Lata 1895 – 1935 to istnienie typowej wsi gburskiej Janowo założonej na układzie rozproszonej ulicówki. W tym czasie mieszkańcy obecne Janowo określali jako „Nowo Remio” w odróżnieniu do Starej Rumi. Pod koniec 1910 roku po czterysta letnim okresie tereny Janowa ponownie włączono do Rumi. W tym czasie w pierwszym etapie rozebrano owczarnię, zmniejszono wielkość stodół, ograniczając jej długość do trzech klepisk, natomiast budynek chlewni przerobiono na pomieszczenia mieszkalne dla czeladzi. Kilkanaście lat później w jedna z niedziel przez zaprószenie ognia przez dzieci zatrudnionych tam pracowników spłonęła lewa część zabudowy gospodarczej folwarku: stare pamiętające jeszcze czasy cysterskie stare stodoły. W okresie istnienia wsi w roku 1907 wybudowano nad torem kolejowym wiadukt betonowy o konstrukcji łukowej. Po roku 1935 powstał przystanek osobowy z jedną krawędzią peronu od strony wsi Janowa, Janowo Pomorskie (dzisiejszy Rumia Janowo). Most przetrwał do roku 1945 kiedy to wycofujące się wojska hitlerowskie wysadziły go w powietrze. Ostatnimi gospodarzami, którzy wykupili resztówkę ziemi folwarcznej na przełomie XIX i XX wieku i utworzyli wieś gburską byli: Paweł Beker, Juliusz Beker, rodzina Hoppe, Marcinkowskich Miotków, Lademanów, Poznańskich, Sampów, Zelewskich (część ziemi przekazali pod budowę kościoła NMP Wspomożenia Wiernych) oraz Żelewscy. Po roku 1935 następuje zmierzch wsi gburskiej Janowa, a to za sprawą parcelacji terenu pod budowę domków jednorodzinnych. Pierwsze z nich to osiedle domków kolejowych.
   W latach siedemdziesiątych XX wieku wieka płyta trafia do Janowa, następuje zabudowa blokowa tych terenów. Obecnie dzielnica Rumi, Janowo liczy 12 tysięcy mieszkańców. Oddanym historykiem Janowa był jego mieszkaniec Józef Hoppe, inżynier architekt żyjący w latach 1911 – 1998. Pozostawił po sobie nieocenione zapisy przede wszystkim wsi gburskiej oraz szkice dawnej zabudowy dawnego Janowa.

Rumia maj 2003 r (aes)